Rapport frå eit grensehotell

Tekstar

• 1Rapport frå eit grensehotell

  Denne sangen startet som et lite dikt, nesten som en liten, svart spøk. Etter at teksten var ferdig, gikk jeg en liten stund og lurte på hva slags musikk eg kunne sette til, for spøken hadde blitt svartere da. Jeg hadde en følelse av at musikken burde inneholde et element av blues, men også av noe østeuropeisk. Harmonilæreren min på konservatoriet pleide si at jeg skrev russisk musikk. Et kompliment, for han var Shostakovitsj-fan. Den innspilte versjonen tar utgangspunkt i den første, råe demoversjonen jeg gjorde med bare vokal og gitar, men i studio kom alle i bandet med viktige bidrag. Lise Voldsdals flotte strykearrangement gav et løft, og produsent Lars Voldsdal gjorde en fantastisk, filmatisk miks av det hele. Jeg tror denne innspillingen kanskje er en av de tingene jeg tar med meg til Perleporten når tida kommer. Hvis de tar wav-filer der, kan hende tar de bare vinyl.

  Guden for hemn og hat
  Fryda seg storleg der han sat
  Nok ei grense vart streka opp
  Ein ramn åt roleg av ein sundsprengd kropp
  Diplomatar gjekk i skytteltrafikk
  På flyet høyrde dei klassisk musikk

  Guden for hat og hemn
  Sov sin sigersvande svevn
  Nok ei grense vart viska ut
  Ei jente venta fåfengd på sin kjære gut
  På storskjermen synte dei sjakkspel og sport
  Det hender eg ønskjer meg langt, langt bort

  Eg elskar deg meir enn meg sjølv
  Eg ønskjer du var her i kveld
  Og at eg kunne finne ord for
  Alt det hjartet ustanseleg ropar
  Eg rapporterer frå eit grensehotell
  Gjennom røyken som stig, gjennom regnet som fell

• 2Songen av jorda

  Det er songen av jorda du høyrer
  Eit ufullenda meisterverk, for visst
  Stundom blir han spelt for døve øyrer
  Stundom gjer han den som lyttar trist

  Eg skulle ha sagt då eg såg deg
  Du var så vakker at det gjorde vondt
  Og vondt blei verre då eg gjekk ifrå deg
  Djupt inni meg ein stad gjekk noko sundt

  Det er songen av jorda du høyrer
  Eg tråva gate opp og gate ned
  Stundom blir han spelt for døve øyrer
  Stundom gjev han den som lyttar fred

  Du var som ei rose utsprungen
  Du blømde frå ei frosen jord så skrinn
  Eg strekte handa ut, som var eg tvungen
  Og strauk bort kvar ei tåre frå dine kinn

  Det er songen av jorda du høyrer
  Eg skulle gjerne sett deg ein gong til
  Stundom blir han spelt for døve øyrer
  Men han leier aldri den som lyttar vill

  Det hender eg snur meg i svevne
  Det hender at eg vaknar av at eg græt
  Eg tek dagane som dei kjem, etter beste evne
  Du var det beste som eg nokon gong forlét

  Det er songen av jorda du høyrer
  Eg veit det no, at du blir aldri mi
  Stundom blir han spelt for døve øyrer
  Stundom set han den som lyttar fri

  Han kling for dei svakaste svake
  For alle dei som langsamt stig i rang
  For alt som låg der forsvarslaust og nake
  Kvar veg du begynte på, som blei for lang

  Det er songen av jorda du høyrer
  Eit ufullenda meisterverk, for visst
  Stundom blir han spelt for døve øyrer
  Stundom gjer han den som lyttar trist

• 3Like til mi dør

  Blant de kjæreste eiendelene i min tidlige ungdom var to kassetter med The Beatles: 1962-66 og 1967-70. På 1967-70 var båndet delvis krøllet i starten, så det tok mange år før jeg hørte slutten av Strawberry Fields Forever. Mesterverkene var vel på 1967-70, men popperlene på 1962-66 var jo flotte! From Me to You. Help. Nowhere Man. Hver gang jeg klarer å skrive en brukbar poplåt, tenker jeg på The Beatles og 1962-66-kassetten.

  Du sa det var ingenting som måtte sikrast
  Du sa det var ingenting som sprang vekk
  Du sa det var ingenting som trong spikrast
  Viser berre kor stutt synet stundom rekk
  Eg har grunna lenge på det, korfor allting er så sårt
  Om eg blundar, kan eg sjå det, kan eg sjå det ganske klårt

  Eg kan sjå deg stå, eg kan sjå deg gå
  Like til mi dør, slik du gjorde før
  Då himmelen var blå
  Eg kan sjå deg stå, eg kan sjå deg gå
  Like til mi dør, slik du gjorde før
  Då himmelen var blå

  Du sa det var ingenting som måtte slettast
  Du sa det var ingenting som ikkje kunne stå
  Du sa det var ingenting som trong rettast
  Men då eg kom innom, kva var det du gjorde på?
  Eg var der i Åna-Sira, eg var der i Hommersåk
  Eg var der då du var gira, eg var der då du var fjåk

  Eg kan sjå deg stå, eg kan sjå deg gå
  Like til mi dør, slik du gjorde før
  Då himmelen var blå
  Eg kan sjå deg stå, eg kan sjå deg gå
  Like til mi dør, slik du gjorde før
  Då himmelen var blå

  Gjev det fanst ein veg tilbake
  Ein veg i rom, ein veg i tid
  Du sa du kjende jorda skake
  Som om noko fór forbi

  Dei sa det var ingenting å ta på veg for
  Dei sa me alltid var eit umake par
  Dei spurde meg kva eg enno såg på deg for
  Eg såg ikkje på deg, eg såg på den du var
  Me var saman på Roskilde, me var saman i Berlin
  Om eg hadde fått meg til det, skulle eg sagt deg du var fin

  Eg kan sjå deg stå, eg kan sjå deg gå
  Like til mi dør, slik du gjorde før
  Då himmelen var blå
  Eg kan sjå deg stå, eg kan sjå deg gå
  Like til mi dør, slik du gjorde før
  Då himmelen var blå

• 4Haust

  «Fatt deg kort no», sa dei til meg
  «Og prøv å vere relevant.»
  Eg sa, «Eg kan kje garantere det,
  Men eg lovar å snakke sant.
  Av og til så kjennest som om det blæs
  Og allting sit litt laust.»
  Det går mot haust.

  Ganske snart så samla det seg
  Ei folkemengde stor.
  Alle undrast kva det var,
  Men ingen sa eitt ord.
  Eg såg spørjande på sidemannen,
  Men han berre såg tilbake, taust.
  Det går mot haust.

  Det hender at eg ønskjer
  At eg kunne dra herfrå,
  Men eg lar deg ikkje vere att her,
  Det kan du stole på.
  Om dei spør koss eg handsama deg,
  Så håpar eg at du kan svare raust.
  Det går mot haust.

  Somme har eit embete,
  Somme har ei gate eller ei bod.
  Somme, dei har songane
  Som dei skreiv med sitt eige blod.
  Eg vakna i dag tidleg
  Og eg kjende at eg fraus.
  Det går mot haust.

• 5Har du hatt den kjensla

  I blant vet du i et glimt hvordan en hel sang skal være, etter at du har «hørt» bare noen ord eller toner. «Har du hatt den kjensla» var en slik sang. En journalist spurte meg nylig om jeg synes det er lett eller vanskelig å skrive sanger. Jeg oppdaget at jeg ikke kunne svare verken «det er lett» eller «det er vanskelig». Jeg tenker på låtskriving mer som et landområde jeg vet jeg må gjennom for å komme dit sangen er. Terrenget og lengden på turen kan variere. Musikalsk kunne denne sangen gjøres på to måter. Enten som en sentimental countrylåt (slett ikke feil) eller i en mer rocka versjon. Vi gikk for det siste.

  Har du hatt den kjensla
  At alt er ei erstatning
  For eitt eller anna
  Der ute ein stad
  Har du hatt den kjensla
  Du berre tar det med fatning
  Mens du prøver å hugse
  Kva engelen sa

  Har du hatt den kjensla
  Har du vakna opp
  Og kjent etter varmen
  Frå ein ikkjeeksisterande kropp
  Har du hatt den kjensla
  Har du sovna inn
  Med tårer på puta
  Tårer på kinn

  Har du hatt den kjensla
  At noko er gale
  At det er noko viktig
  Som du har gløymt
  Har du hatt den kjensla
  At du held berre skalet
  At det som var inni
  Enno ligg gøymt

  Har du hatt den kjensla
  Har du vakna opp
  Og kjent etter varmen
  Frå ein ikkjeeksisterande kropp
  Har du hatt den kjensla
  Har du sovna inn
  Med tårer på puta
  Tårer på kinn

  Har du hatt den kjensla
  At livet går frå deg
  Som eit lokaltog
  På ein stasjon
  Eg vakna i morgons
  Og det eg tok på meg
  Høvde perfekt for
  Ein mann utan von

  Har du hatt den kjensla
  Har du vakna opp
  Og kjent etter varmen
  Frå ein ikkjeeksisterande kropp
  Har du hatt den kjensla
  Har du sovna inn
  Med tårer på puta
  Tårer på kinn

• 6Alle

  Alle hadde sett sin lit til deg
  Alle ville ha ein bit av deg
  Alle skulle preike skit med deg
  Alle seier dei snart bryt med deg

  Alle sa dei var i takt med deg
  Alle hadde gjort ei pakt med deg
  Alle gjekk i same drakt som deg
  Alle er fulle av forakt for deg

  Alle la seg nasegrus for deg
  Alle reiv i eit glas juice på deg
  Alle kom som i ein rus rundt deg
  Alle stod og ropte fus for deg

  Alle prata om ein deal med deg
  Alle samla på ei fil om deg
  Alle stilte i profil for deg
  Alle som lek som ein sil om deg

  Alle kvinner gav seg hen til deg
  Alle bruer stod i spenn for deg
  Alle sjansar kom igjen til deg
  Alle ofra sine menn for deg

  Alle klauv opp på ein kross for deg
  Alle heiv seg i ein foss for deg
  Alle ropte høgt og slost for deg
  Alle ønskte kome kloss på deg

  Alle ønskjer det var over no
  Alle vil helst berre gå til ro
  Alle angrar på kor hen dei stod
  Alle her som er av kjøt og blod

  Alle
  Absolutt alle

• 7Vel av garde

  Som flere av sangene på «Rapport frå eit grensehotell», startet denne som et rent dikt. Noen inviterte meg med på en opplesning med gjendiktninger av Rainer Maria Rilke. Flotte dikt, deriblant flere sonetter, og morgenen etter satte jeg meg ned og skrev min egen sonett. Om utferdstrang og kjærlighet og om «båndene som binder», som Johnny Cash synger om.

  Eg skulle gjerne sett deg vel av garde
  Kor enn du tenkjer reise no i kveld
  Eg skulle gjerne late tvilen fare
  Men kan kje fri meg for han likevel
  Eg skulle gjerne sagt du gjer det rette
  At du kjem til ein annan, betre by
  Men koss eg enn ser på det, gjenstår dette
  Når du kjem fram, så treng du meir enn ly
  For det som me har saman, det er ekte
  Den kjelda som sprang mellom oss, var klår
  Du veit det godt, det står kje til å nekte
  Du finn kje betre veg enn vegen vår
  Men om du dreg, når alt er sagt og gjort,
  Finst du i meg, du reiser aldri bort

• 8Hud mot hud

  Alt er i endring
  Lekam og sjel
  Det gjev inga lindring
  Men det forklarar ein del
  Sist eg var hjå deg
  Var det så klart
  At du sa ifrå deg
  Rolla di snart

  Men ein gong såg du støtt min veg
  Og ein gong drøymde eg om deg
  Og ein gong låg me hud mot hud
  Eg med ein stabel med bøker
  Og du utkledd som brud

  Det sprakar og gnissar
  Eg kjem ikkje fram
  Eg står her og gissar
  Vilt på ditt namn
  Eg trur kje du sa det
  Før du gjekk bort
  Du berre sa «Ha det»
  Og forsvann inn ein port

  Men ein gong såg du støtt min veg
  Og ein gong drøymde eg om deg
  Og ein gong låg me hud mot hud
  Eg med mine djevlar
  Og du med din bortkomne gud

  Alt har ein ende
  Somme ting to
  Svaret du sende
  Studerer eg no
  Du skriv at du har det
  Storveges i alt
  Eg trur at eg tar det
  Med ei klype salt

  For ein gong såg du støtt min veg
  Og ein gong drøymde eg om deg
  Og ein gong låg me hud mot hud
  Eg fri i mi armod
  Og du tyngd av ditt skrud

• 9Einsam utan deg

  Eg har ein tung veg å gå
  Eit langt lerret å bleike
  Eg har ei mengd å endre på
  Eg har kje tid til å leike

  Eg har ei sak som ligg og gneg
  Som eg ikkje får fred for
  Du sa ditt svar var endeleg
  Er det rart eg er nedfor?

  Eg er einsam, einsam utan deg
  Det står beint fram, beint fram
  Dårleg til med meg

  Eg har eit sår som ikkje gror
  Ein ting som støtt ligg på meg
  Eg har ei rose på mitt bord
  Eg har slik hug til å sjå deg

  Eg har ein draum der eg går
  Gjennom eit brennande landskap
  Eg har ein annan der eg står
  Og mønstrar mitt mannskap

  Eg er einsam, einsam utan deg
  Det står beint fram, beint fram
  Dårleg til med meg

  Eg har ein lovnad fram i tid
  Om at alt skal bli annleis
  Du sa ein gong at du var mi
  Det har eg tru på framleis

  Eg er einsam, einsam utan deg
  Det står beint fram, beint fram
  Dårleg til med meg

• 10Oppløyst og medtatt

  Eg er oppløyst og medtatt
  Eg har høyrt det er vedtatt
  At du skal dra bort
  Ein heilt annan stad
  Kanskje er du forfremma
  Kanskje vil einkvan hemna seg
  På meg, eg veit kje
  Og eg er likeglad

  Når flyet ditt lettar
  Og skylaget slettar
  Kvart spor etter alt som
  Me hadde i lag
  Skal eg hugse å tenkje
  På kvar stein eg såg blenkje
  Medan sola stod høgt
  Medan det enno var dag

  Mor di har synt meg
  Og bror din har tynt meg
  Eg har fått full behandling
  Det har me slått fast
  Eg er takksam og bitter
  Eg er fri og bak gitter
  Eg er eit skip som ligg djupt
  Og tar inn meir last

  Eg er påkledd og naken
  Eg søv og er vaken
  Eg er søkkrik og tiggar
  Eg veit ikkje kva
  Eg er fri for klisjear
  Og tom for idear
  Eg lengtar allereie
  Ein heilt annan stad

  Medan himmelen mørknar
  Og alt rundt meg størknar
  Går tankane mine
  Dit du er på veg
  Kanskje går du i land no
  På ei endelaus strand no
  Kanskje snur du deg hastig
  Og tenkjer på meg

  Eg er oppløyst og medtatt
  Eg har høyrt det er vedtatt
  At du skal dra bort
  Ein heilt annan stad
  Kanskje er du forfremma
  Kanskje vil einkvan hemna seg
  På meg, eg veit kje
  Og eg er likeglad

• 11Farsfolket

  Eg har gått omkring åleine
  I kjærleiksskuggens dal
  På leit etter den eine
  På ein sti så altfor smal

  Eg vil reise heim til farsfolket
  Sjå kva stoff eg er gjort av
  Reise heim til farsfolket
  Sjå kvar vogge, sjå kvar grav

  Eg har teke mine sjansar
  Eg har gripe det eg såg
  Eg har knytt skjøre alliansar
  Eg har hoppa mellom tog

  Eg vil reise heim til farsfolket
  Finne ut kor eg kjem frå
  Treng kje gruble, treng kje tolke
  Treng berre høyre og å sjå

  Dei sa me utfylte kvarandre
  Dei som såg oss to i lag
  Tung er vegen eg må vandre
  Det er ei lang natts ferd mot dag

  Eg vil reise heim til farsfolket
  Som eg skulle ha gjort før
  Reise heim til farsfolket
  Der ikkje tak og vegger blør

  Det er rart koss ting kan snu seg
  Du sa du hadde meg så kjær
  I denne verda må ein bu seg
  På avskil, det er slik det er

  Eg vil reise heim til farsfolket
  Denne byen er så kald
  Alle her ser etter ein rygg å dolke
  Eg vil reise heim, det er det eg skal

  Eg vil reise heim til farsfolket
  Forbi svingen og litt til
  Kome heim til farsfolket
  Der elva renn så still